ระบบแอร์มีอะไรบ้าง? เจาะลึกระบบเครื่องปรับอากาศฉบับมืออาชีพ

ระบบเครื่องปรับอากาศเป็นหัวใจสำคัญของการควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น และคุณภาพอากาศในพื้นที่ต่าง ๆ ทั้งในบ้าน อาคารสำนักงาน โรงงานอุตสาหกรรม ปัจจุบันมีการพัฒนาระบบแอร์หลากหลายแบบเพื่อตอบโจทย์ความต้องการที่แตกต่าง ทั้งในด้านประสิทธิภาพ ประหยัดพลังงาน ความเหมาะสมกับพื้นที่ หลายคนอาจสงสัยว่าแอร์มีกี่ระบบ หรือระบบแอร์มีอะไรบ้าง และระบบแอร์มีกี่ประเภท ซึ่งข้อมูลเหล่านี้สำคัญต่อการเลือกใช้งานอย่างถูกต้อง เราจะพาไปเจาะลึกระบบแอร์แต่ละประเภทอย่างละเอียด พร้อมเปรียบเทียบข้อดีข้อเสียเพื่อการตัดสินใจที่แม่นยำยิ่งขึ้น

แอร์มีกี่ระบบ? รู้จักระบบแอร์แต่ละประเภท

ปัจจุบันเครื่องปรับอากาศมีให้เลือกใช้งานหลายระบบ หลายรูปแบบ หลายลักษณะ เชื่อว่ายังมีหลายคนที่ตั้งข้อสงสัยในเรื่องของแอร์และยังไม่สามารถตัดสินใจซื้อแอร์ได้ เพราะกลัวการเลือกผิดพลาด การรู้จักประเภทของระบบแอร์จะช่วยให้คุณเลือกแอร์ใช้งานได้เหมาะสมกับพื้นที่และงบประมาณมากยิ่งขึ้น ระบบเครื่องปรับอากาศที่นิยมใช้งานในปัจจุบัน มีดังนี้

ระบบแอร์แบบแยกส่วน (Split Type)

ระบบ แอร์แบบแยกส่วน หรือ Split Type เป็นระบบเครื่องปรับอากาศที่ได้รับความนิยมมากที่สุดสำหรับการนำไปใช้งานในพื้นที่ที่พักอาศัย เช่น บ้าน คอนโดมิเนียม หรือสำนักงานขนาดไม่ใหญ่มากนัก ซึ่งโครงสร้างของระบบแอร์ที่ใช้ในบ้านชนิดนี้จะประกอบไปด้วยโครงสร้าง 2 ส่วน คือ ส่วนคอยล์เย็น (สำหรับติดตั้งในห้อง) และส่วนคอยล์ร้อน (ติดตั้งด้านนอกอาคาร) ทั้ง 2 ส่วนนี้ถูกแยกระบบการทำงานกันอย่างสิ้นเชิง สิ่งหนึ่งที่สำคัญในการเลือกแอร์คือการเลือก BTU แอร์ให้เหมาะสม

ข้อดี

-ระบบเสียงเงียบ : เมื่อส่วนคอยล์ร้อนอยู่ด้านนอกตัวอาคาร จะช่วยลดเสียงรบกวนลงหลายเท่าตัว

-ติดตั้งสะดวก : หากต้องการใช้งานในบริเวณที่มีพื้นที่จำกัด สามารถเลือกขนาดให้เหมาะสมกับพื้นที่ได้

-ทำความเย็นสม่ำเสมอ : เครื่องปรับอากาศระบบนี้ช่วยทำความเย็นได้รวดเร็วและให้ความเย็นสม่ำเสมอ

-ประหยัดพลังงาน : ระบบเครื่องปรับอากาศระบบนี้ช่วยประหยัดพลังงาน โดยเฉพาะรุ่น Inverter (ระบบ Inverter คือระบบของเครื่องปรับอากาศที่ออกแบบมาเพื่อควบคุมความคงที่ของคอมเพรสเซอร์ให้ทำงานต่อเนื่อง ไม่เปิด-ปิดบ่อยเหมือนระบบธรรมดา ช่วยให้ประหยัดพลังงานมากขึ้น)

-ดูแลรักษาได้ง่าย : ช่างสามารถทำความสะอาด ดูแลรักษาเครื่องปรับอากาศได้ง่าย

ข้อจำกัด

-ต้องเจาะผนังห้อง : การติดตั้งแอร์ระบบนี้จำเป็นต้องเจาะผนังเพื่อเดินท่อแอร์และสายไฟต่าง ๆ 

-ได้รับความเย็นเฉพาะพื้นที่ : แอร์แบบแยกส่วนกระจายความเย็นได้เฉพาะพื้นที่ ไม่สามารถกระจายความเย็นไปหลายห้องพร้อมกันได้

-ความยาวท่อจำกัด : หากความยาวท่อมากกว่าปกติจะส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานของแอร์ลดลง

-ไม่ควรติดตั้งในพื้นที่ที่มีฝุ่นเยอะ : เมื่อฝุ่นในบริเวณที่ติดตั้งเยอะจะส่งผลให้แอร์ตันเร็วขึ้น

ระบบแอร์แบบรวมศูนย์ (Central Air System)

ระบบแอร์แบบรวมศูนย์ เป็นระบบเครื่องปรับอากาศขนาดใหญ่ที่ผ่านการออกแบบมาให้ใช้งานควบคุมอุณหภูมิได้หลายห้องพร้อม ๆ กัน โดยใช้ระบบคอมเพรสเซอร์และระบบควบคุมใหญ่เพียงชุดเดียว ส่งลมเย็นไปตามท่อเพื่อกระจายความเย็นในห้องต่าง ๆ ที่กำหนด เหมาะกับการใช้งานในห้างสรรพสินค้า โรงแรม สำนักงานขนาดใหญ่

ข้อดี

-ควบคุมอุณหภูมิได้หลายพื้นที่พร้อมกัน : การควบคุมผ่านระบบควบคุมขนาดใหญ่จะช่วยให้ความเย็นพื้นที่กว้างเป็นความเย็นระดับเดียวกัน

-ภาพลักษณ์เป็นระเบียบ : ในพื้นที่แต่ละห้องไม่มีคอยล์เย็นโผล่ออกมาด้านนอก

-เสียงรบกวนน้อย : คอมเพรสเซอร์แอร์ขนาดใหญ่ติดตั้งด้านนอก ช่วยลดเสียงรบกวนลง

-ควบคุมง่าย : มีระบบควบคุมเพียงจุดเดียว สะดวกด้านการใช้งาน

ข้อจำกัด

-ค่าใช้จ่ายสูง : อุปกรณ์ต่าง ๆ รวมถึงค่าใช้จ่ายในการติดตั้งมีราคาสูง

-ดูแลรักษายาก : ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญในการบำรุงรักษา การล้างทำความสะอาด 

-เปลืองพลังงาน : การเปิดใช้งานเป็นการเปิดแบบเต็มระบบ แม้จะใช้งานบางส่วนเท่านั้น

-ใช้พื้นที่ในการติดตั้งเยอะ : ตัวเครื่องกระจายความเย็น ท่อลม และคอมเพรสเซอร์มีขนาดใหญ่

ระบบแอร์แบบแพ็คเกจ (Package Unit)

ระบบแอร์ Package Unit เป็นระบบแอร์ที่มีการรวบรวมคอยล์ร้อนและคอยล์เย็นไว้ในเครื่องเดียวกัน นิยมนำไปใช้งานในบริเวณขนาดกลางไปจนถึงขนาดใหญ่ เช่น โชว์รูม ร้านอาหาร สำนักงานขนาดกลาง โดยสามารถนำไปติดตั้งได้ทั้งรูปแบบแขวนฝ้าเพดานหรือตั้งวางที่พื้นแต่นิยมติดตั้งบริเวณนอกอาคาร

ข้อดี

-ติดตั้งง่าย : เพราะตัวเครื่องรวบรวมทุกระบบไว้ในเครื่องเดียว ช่วยให้การติดตั้งสะดวกมากขึ้น

-ภาพลักษณ์เป็นระเบียบ : ในบริเวณห้องไม่จำเป็นต้องมีคอยล์เย็นหลายตัว

-ดูแลรักษาง่าย : เมื่ออุปกรณ์ทุกอย่างอยู่ในเครื่องเดียว จึงช่วยให้ดูแลรักษา ทำความสะอาดง่ายมากขึ้น

ข้อจำกัด

-ขนาดเครื่องใหญ่ : เครื่องปรับอากาศมีขนาดใหญ่และน้ำหนักมากต้องมีพื้นที่มากพอในการติดตั้ง

-มีเสียงรบกวน : มีเสียงรบกวนมากกว่าแบบแยกส่วน

-การควบคุมอุณหภูมิ : ไม่สามารถแยกการควบคุมอุณหภูมิของแต่ละพื้นที่ได้

ระบบแอร์แบบหน้าต่าง (Window Type)

แอร์ระบบหน้าต่าง หรือ Window Type เป็นระบบแอร์ที่ใช้ในบ้าน รวมระบบคอยล์ร้อนและคอยล์เย็นไว้ในเครื่องเดียวกัน เช่นเดียวกับ Package Unit แต่แตกต่างกันตรงที่แบบหน้าต่างเหมาะสำหรับติดตั้งในบริเวณที่มีพื้นที่น้อย เช่นหอพัก ห้องนอน สำนักงานขนาดเล็ก ติดตั้งผ่านช่องผนังหรือบริเวณหน้าต่างได้ 

ข้อดี

-ติดตั้งง่าย : การติดตั้งแอร์ระบบหน้าต่างติดตั้งง่ายและรวดเร็ว ไม่จำเป็นต้องเดินท่อน้ำยาหรือสายไฟหลากหลายขั้นตอน

-ประหยัดงบ : ระบบแอร์แบบหน้าต่างราคาค่อนข้างถูกกว่าระบบแอร์แบบอื่น ๆ

-ดูแลรักษาง่าย : เมื่อคอยล์ร้อนและคอยล์เย็นอยู่ในเครื่องเดียวกัน จะช่วยให้การบำรุงรักษาง่ายขึ้น

ข้อจำกัด

-เสียงดัง : เมื่อเครื่องปรับอากาศทำงานจะมีเสียงดังมากกว่าแอร์แบบแยกส่วน

-ประสิทธิภาพการทำงานน้อย : หากเทียบกับแบบแยกส่วน แอร์ระบบหน้าต่างมีประสิทธิภาพการกระจายความเย็นน้อยกว่า

-พื้นที่ติดตั้ง : ไม่เหมาะกับพื้นที่ที่มีขนาดใหญ่ และต้องมีช่องสำหรับการติดตั้งแบบพอดี

ระบบแอร์แบบพกพา (Portable Air Conditioner)

แอร์แบบพกพา เป็นระบบแอร์ที่สามารถเคลื่อนย้ายได้ง่าย สะดวกสบาย ไม่จำเป็นต้องติดตั้งแบบถาวร ส่วนใหญ่แล้วมักออกแบบให้มีล้อเลื่อนและท่อสำหรับต่อออกด้านนอกพื้นที่ห้อง เหมาะสำหรับผู้ใช้งานในพื้นที่ที่ไม่ได้อาศัยอยู่ถาวร เช่น ห้องเช่า คอนโด ห้องอาศัยอยู่ชั่วคราว

ข้อดี

-การติดตั้ง : แอร์ระบบพกพาไม่จำเป็นต้องติดตั้งถาวร ช่วยให้เคลื่อนย้ายได้ง่าย ใช้งานสะดวก เพียงเสียบปลั๊กไฟและนำท่อออกนอกหน้าต่าง

-ประหยัดพื้นที่ : ไม่มีคอยล์ร้อน ช่วยให้ประหยัดพื้นที่ภายนอก

-ใช้งานได้ทันที : แอร์ระบบนี้สามารถใช้งานได้ทันที เพียงเสียบปลั๊กไฟ ไม่ต้องพึ่งพาช่างในการติดตั้ง

ข้อจำกัด

-เสียงดัง : แอร์ระบบพกพามีเสียงดังมากกว่าแอร์ระบบอื่น ๆ เพราะในตัวเครื่องมีคอมเพรสเซอร์

-การระบายความร้อน : หากวางท่อไม่ดีพออาจส่งผลให้ความร้อนไหลย้อนกลับเข้าตัวเครื่อง

-เหมาะกับห้องเล็ก : การกระจายลมค่อนข้างจำกัด จึงเหมาะกับการใช้งานในพื้นที่เล็ก ๆ 

ระบบแอร์แบบ VRV / VRF (Variable Refrigerant Volume / Flow)

ระบบเครื่องปรับอากาศ VRV / VRF เป็นระบบแอร์ที่ใช้คอนเดนซิ่งยูนิต (Condensing Unit) หนึ่งชุด เพื่อควบคุมการทำงานของคอยล์เย็นได้หลายตัวอย่างอิสระ โดยปรับปริมาณน้ำยาแอร์ (Refrigerant) ให้เหมาะสมกับความต้องการอากาศเย็นของแต่ละโซนแบบเรียลไทม์ เหมาะกับการใช้งานในอาคารสูง พื้นที่ขนาดใหญ่ โรงแรม สำนักงาน

ข้อดี

-ควบคุมอุณหภูมิอิสระ : สามารถควบคุมความเย็นแต่ละพื้นที่ได้อย่างอิสระ สะดวก สบาย

-ประหยัดพลังงาน : เน้นใช้การปรับน้ำยาให้ตรงกับระดับความเย็นที่ต้องการจึงลดการใช้พลังงานลง

-เสียงเบา : ไม่มีเสียงรบกวนจากคอมเพรสเซอร์แอร์

-การติดตั้งยืดหยุ่น : สามารถเดินท่อไปได้ไกลตามความต้องการ ขึ้นอาคารหลายชั้นได้ เช่น คอนโด ออฟฟิศ

ข้อจำกัด

-ต้นทุนสูง : แอร์ระบบนี้ต้องผ่านการออกแบบก่อนติดตั้งจริง จึงมีค่าใช้จ่ายสูง ค่าอุปกรณ์ในการติดตั้งก็สูงเช่นกัน

-ต้องอาศัยช่างผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น : การออกแบบและการติดตั้งซับซ้อนมากกว่าปกติ จึงต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญในการวางระบบและติดตั้ง

หลักการทำงานของระบบเครื่องปรับอากาศที่ควรรู้

กระบวนการทำงานของเครื่องปรับอากาศ ไม่ว่าจะเป็นแอร์ระบบธรรมดา หรือแอร์ระบบอื่น ๆ จะมีกระบวนการทำความเย็นคล้าย ๆ กันคือ เมื่อเปิดเครื่องปรับอากาศ ตัวเครื่องจะทำการดูดอากาศร้อนภายในเข้าไปผ่านคอยล์เย็น ซึ่งจะมีสารทำความเย็น (Refrigerant) คอยดูดซับความร้อน จากนั้นสารทำความเย็นจะไหลไปยังคอยล์ร้อนที่อยู่ภายนอกเพื่อปล่อยความร้อนออก และกลับมาหมุนเวียนในระบบอีกครั้ง โดยวงจรนี้ทำให้ภายในห้องเย็นลงอย่างต่อเนื่อง ระบบนี้ทำงานเป็นวงจรเพื่อควบคุมระดับอุณหภูมิ ความชื้น และคุณภาพอากาศภายในห้องให้เหมาะสมกับการอยู่อาศัย

องค์ประกอบสำคัญของระบบเครื่องปรับอากาศ

𑇐 คอมเพรสเซอร์ (Compressor): ทำหน้าที่อัดสารทำความเย็นให้มีแรงดันสูงและส่งต่อไปยังคอยล์ร้อน

𑇐 คอยล์ร้อน (Condenser Coil): ระบายความร้อนจากสารทำความเย็นสู่ภายนอก

𑇐 วาล์วขยายตัว (Expansion Valve): ลดแรงดันของสารทำความเย็นก่อนเข้าสู่คอยล์เย็น

𑇐 คอยล์เย็น (Evaporator Coil): ดูดซับความร้อนจากอากาศภายในห้อง

𑇐 พัดลม (Fan): ช่วยหมุนเวียนอากาศให้ไหลผ่านคอยล์ทั้งสองชุด

ฟังก์ชันของระบบแอร์แต่ละประเภท แตกต่างกันอย่างไร

จากคำถามที่หลายคนสงสัยว่าระบบแอร์มีอะไรบ้าง ซึ่งความเป็นจริงแล้วสามารถแบ่งได้หลากหลายระบบ แต่ที่นิยมใช้งานประกอบไปด้วย 6 ระบบการทำงานแต่ละระบบก็แตกต่างกันออกไป  ดังนี้

1.แอร์แบบแยกส่วน (Split Type)

𑇐 ฟังก์ชันการใช้งานพื้นฐาน : ควบคุมอุณหภูมิในห้องเดียวอย่างแม่นยำ

𑇐 จุดเด่น : มีโหมด Inverter ช่วยประหยัดไฟ, เงียบ, เย็นเร็ว

𑇐 เหมาะกับ : บ้านพักอาศัย คอนโด ห้องทำงาน

2.แอร์แบบรวมศูนย์ (Central Air System)

𑇐 ฟังก์ชัน : ควบคุมอุณหภูมิทั่วทั้งอาคารผ่านระบบท่อลม

𑇐 จุดเด่น : เย็นทั่วถึงทั้งอาคาร, ควบคุมรวมจากจุดเดียว

𑇐 เหมาะกับ : ห้างสรรพสินค้า อาคารสำนักงาน โรงแรม

3.แอร์แบบแพ็คเกจ (Package Unit)

𑇐 ฟังก์ชัน : รวมทุกส่วนไว้ในเครื่องเดียว ควบคุมพื้นที่ขนาดใหญ่

𑇐 จุดเด่น : ติดตั้งง่าย ใช้พื้นที่น้อย ดูแลรักษาง่าย

𑇐 เหมาะกับ : โชว์รูม ร้านอาหาร ห้องจัดเลี้ยง

4.แอร์แบบหน้าต่าง (Window Type)

𑇐 ฟังก์ชัน : ควบคุมอุณหภูมิห้องเดียวแบบประหยัด

𑇐 จุดเด่น : ติดตั้งง่าย ราคาถูก ใช้งานง่าย

𑇐 เหมาะกับ : ห้องพัก หอพัก หรือบ้านเช่าที่มีพื้นที่จำกัด

5.แอร์แบบพกพา (Portable Air Conditioner)

𑇐 ฟังก์ชัน : เคลื่อนย้ายสะดวก ใช้งานชั่วคราวได้

𑇐 จุดเด่น : ไม่ต้องติดตั้งถาวร ใช้งานได้ทันที

𑇐 เหมาะกับ : ห้องเช่า พื้นที่ชั่วคราว หรือคนที่ย้ายที่อยู่บ่อย

6.แอร์ระบบ VRV / VRF

𑇐 ฟังก์ชัน : ควบคุมแต่ละโซนอิสระ ปรับระดับน้ำยาแอร์อัตโนมัติ

𑇐 จุดเด่น : ประหยัดพลังงานสูง ควบคุมอุณหภูมิแยกโซนได้แม่นยำ

𑇐 เหมาะกับ : อาคารขนาดใหญ่ โรงแรม คอนโดมิเนียม

ระบบแอร์มีอะไรบ้าง เชื่อว่าเป็นสิ่งที่ผู้ต้องการเลือกซื้อแอร์ยังคงสงสัย ซึ่งตามความเป็นจริงแล้วระบบเครื่องปรับอากาศมีให้เลือกหลากหลายระบบ แต่ละระบบจะมีความเหมาะสมกับพื้นที่ที่แตกต่างกันออกไป แน่นอนว่าการเลือกระบบแอร์ให้เหมาะสมกับพื้นที่ เหมาะสมกับการใช้งานจะช่วยเรื่องประหยัดพลังงานในระยะยาว และเมื่อติดตั้งแอร์แล้ว ควรตรวจเช็กอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง เช่นการเติมน้ำยาแอร์ การล้างแอร์ครั้งใหญ่ ตรวจสอบคอยล์ หากสนใจติดต่อสอบถามเรื่องเครื่องปรับอากาศเพิ่มเติมได้ที่ THAIAIRCOOL

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ ระบบแอร์มีอะไรบ้าง