วิธีคิดคำนวณค่าไฟ สูตรคิดค่าไฟบ้าน ทำได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง

Table of Contents

รู้หรือไม่ การคำนวณค่าไฟไม่ยากอย่างที่คิด! ในยุคที่ค่าครองชีพพุ่งสูงขึ้นเรื่อย ๆ การเข้าใจการคิดค่าไฟฟ้า หรือรู้ว่าคิดค่าไฟยังไง จะช่วยให้คุณสามารถวางแผนการใช้พลังงานในบ้านได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประหยัดค่าใช้จ่ายได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม THAIAIRCOOL เข้าใจดีว่าหลายคนอาจจะยังสับสนกับวิธีคิดค่าไฟบ้าน หน่วยการคิดค่าไฟ และปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง วันนี้เราจึงจะมาไขข้อข้องใจ และพาคุณไปดูวิธีคำนวณค่าไฟด้วยตัวเองแบบง่าย ๆ 

สูตรพื้นฐานในการคำนวณค่าไฟ

  • สูตรคำนวณค่าไฟ: (กำลังไฟฟ้า (วัตต์) ÷ 1,000) x จำนวนชั่วโมงที่ใช้งาน x จำนวนวันที่ใช้งาน = จำนวนหน่วย (ยูนิต)
  • ตัวอย่าง: ถ้าใช้หลอดไฟขนาด 100 วัตต์ เป็นเวลา 5 ชั่วโมงต่อวัน และใช้ตลอดทั้งเดือน เมื่อแทนค่าตามสูตร จะได้ (100 ÷ 1,000) x 5 x 30 = 15 หน่วย
  • หลังจากได้จำนวนหน่วยแล้ว นำไปคูณกับอัตราค่าไฟฟ้าที่ทางการไฟฟ้าฯ กำหนดไว้ในแต่ละช่วง ต้องดูว่าค่าไฟหน่วยละกี่บาท 

วิธีคิดค่าไฟ (ยูนิต) จากการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้า

สูตรการคำนวณหน่วยไฟฟ้า (ยูนิต)

  • สูตร: พลังงานไฟฟ้า (หน่วย หรือ ยูนิต) = (กำลังไฟฟ้า (วัตต์) ÷ 1,000) x จำนวนชั่วโมงที่ใช้งาน
  • กำลังไฟฟ้า (วัตต์): คือปริมาณพลังงานที่เครื่องใช้ไฟฟ้านั้น ๆ ใช้ สามารถดูได้จากฉลากของเครื่องใช้ไฟฟ้า
  • ตัวเลข 1,000 มาจาก 1 กิโลวัตต์ (kW) เท่ากับ 1,000 วัตต์ (W) เนื่องจากหน่วยไฟฟ้าที่เราจ่ายคือ “กิโลวัตต์-ชั่วโมง” (kWh) หรือ “ยูนิต” นั่นเอง

ตัวอย่างการคำนวณไฟเครื่องปรับอากาศ (แอร์)

  • สมมติว่าแอร์มีกำลังไฟฟ้า 1,500 วัตต์ ใช้งาน 8 ชั่วโมงต่อวัน จำนวน 30 วัน
  • (1,500 วัตต์ ÷ 1,000) x 8 ชั่วโมง x 30 วัน = 360 หน่วยต่อเดือน

การแปลงวัตต์เป็นกิโลวัตต์-ชั่วโมง และวิธีคำนวณแบบรายวัน/รายเดือน

การแปลงวัตต์ (W) เป็นหน่วยกิโลวัตต์-ชั่วโมง (kWh) มีสูตรการคำนวณ คือ กำลังไฟฟ้า (หน่วย หรือ ยูนิต) = (กำลังไฟฟ้า (วัตต์) ÷ 1,000) x จำนวนชั่วโมงที่ใช้งาน

ตัวอย่างการคำนวณแบบรายวัน

  • โทรทัศน์ขนาด 200 วัตต์ เปิดใช้งานวันละ 5 ชั่วโมง
  • (200 วัตต์ ÷ 1,000) x 5 ชั่วโมง = 1 หน่วย

ตัวอย่างการคำนวณแบบรายเดือน

  • จากตัวอย่างโทรทัศน์ข้างต้น ใช้ไฟวันละ 1 หน่วย
  • 1 หน่วย/วัน x 30 วัน = 30 หน่วย

ดังนั้น จะใช้ไฟประมาณ 30 หน่วยต่อเดือน ซึ่งสามารถนำตัวเลขนี้ไปคูณกับอัตราค่าไฟฟ้าต่อหน่วย เพื่อคำนวณค่าไฟที่ต้องจ่ายสำหรับเครื่องใช้ไฟฟ้าชิ้นนั้น

4 องค์ประกอบ ในบิลค่าไฟที่ควรรู้จัก มีอะไรบ้าง

หลายคนจ่ายค่าไฟทุกเดือน แต่ไม่เคยรู้เลยว่าจริง ๆ แล้วในบิลค่าไฟประกอบไปด้วยองค์ประกอบอะไรบ้าง แต่ละส่วนคิดจากอะไร และมีผลอย่างไรกับจำนวนเงินที่เราต้องจ่าย การทำความเข้าใจองค์ประกอบในบิลค่าไฟ ไม่เพียงช่วยให้เราคุมค่าใช้จ่ายได้ดีขึ้น แต่ยังทำให้สามารถวางแผนการใช้ไฟฟ้าอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย

1. ค่าไฟฟ้าฐาน

เป็นค่าใช้จ่ายหลักที่คำนวณจากปริมาณไฟฟ้าที่คุณใช้จริงในแต่ละเดือน 

2. ค่า Ft

คือค่าใช้จ่ายที่ผันแปรตามต้นทุนเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้า 

3. ค่าบริการรายเดือน

เป็นค่าใช้จ่ายคงที่ที่ต้องจ่ายในแต่ละเดือน 

4. ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT 7%)

ถูกคิดจากผลรวมของค่าไฟฟ้าฐานและค่า Ft เท่านั้น

ตารางการคิดค่าไฟฟ้าฐานแบบตามขั้น สำหรับบ้านอยู่อาศัย

ถ้าอยากรู้ว่าค่าไฟฟ้าหน่วยละกี่บาท ราคาค่าไฟต่อหน่วยเท่าไรสามารถดูได้จากตารางการคิดค่าไฟฟ้าด้านล่างนี้ อ้างอิงจากการไฟฟ้านครหลวง

ปริมาณการใช้ไฟฟ้าไม่เกิน 150 หน่วยต่อเดือน

หน่วยที่ใช้ (กิโลวัตต์-ชั่วโมง)อัตราค่าไฟฟ้า (บาท/หน่วย)
15 หน่วยแรก (หน่วยที่ 1-15)2.3488
10 หน่วยต่อไป (หน่วยที่ 16-25)2.9882
10 หน่วยต่อไป (หน่วยที่ 26-35)3.2405
65 หน่วยต่อไป (หน่วยที่ 36-100)3.6237
50 หน่วยต่อไป (หน่วยที่ 101-150)3.7171

ปริมาณการใช้ไฟฟ้าเกิน 150 หน่วยต่อเดือน

หน่วยที่ใช้ (กิโลวัตต์-ชั่วโมง)อัตราค่าไฟฟ้า (บาท/หน่วย)
150 หน่วยแรก (หน่วยที่ 1-150)3.2484
250 หน่วยต่อไป (หน่วยที่ 151-400)4.2218
เกิน 400 หน่วยขึ้นไป (หน่วยที่ 401 เป็นต้นไป)4.4217

หมายเหตุ: อัตรานี้ยังไม่รวมค่าบริการรายเดือน, ค่า Ft และภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT 7%)

อัตราค่า Ft คืออะไร มีวิธีคำนวณอย่างไร

ค่า Ft หรือ ค่าไฟฟ้าผันแปร คือค่าใช้จ่ายที่ไม่ได้รวมอยู่ในอัตราค่าไฟฟ้าฐาน ค่า Ft จะถูกประกาศและปรับเปลี่ยน ทุก ๆ 4 เดือน วิธีคำนวณ คือ ค่า Ft ที่ต้องจ่าย = จำนวนหน่วยไฟฟ้าที่ใช้ทั้งหมด x อัตราค่า Ft ต่อหน่วย

ตัวอย่างการคำนวณ 

สมมติว่าในเดือนนั้นใช้ไฟฟ้าไปทั้งหมด 300 หน่วย และอัตราค่า Ft ที่ประกาศใช้ในปัจจุบันคือ 0.9827 บาทต่อหน่วย แสดงว่า 

  • ค่า Ft ที่ต้องจ่าย = 300 หน่วย x 0.9827 บาท/หน่วย = 294.81 บาท 
  • ในบิลค่าไฟจะมีส่วนของค่า Ft เพิ่มเข้ามาอีก 294.81 บาท 
  • ค่านี้จะถูกนำไปรวมกับค่าไฟฟ้าฐาน และค่าบริการรายเดือน 
  • หลังจากนั้นจะนำไปรวมกับภาษีมูลค่าเพิ่ม เพื่อเป็นยอดที่ต้องจ่ายทั้งหมด

ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% ในบิลค่าไฟคืออะไร

ภาษีมูลค่าเพิ่ม คือภาษีทางอ้อมที่รัฐบาลเรียกเก็บจากผู้บริโภคที่ซื้อสินค้าและบริการ โดยหาได้จากสูตร ภาษีมูลค่าเพิ่ม = (ค่าไฟฟ้าฐาน + ค่า Ft) x 7%

  • สมมติว่าใช้ไปทั้งหมด 300 หน่วย โดยมี ค่าไฟฟ้าฐาน 1,200 บาท ค่า Ft 294.81 บาท ค่าบริการรายเดือน 38.22 บาท
  • ขั้นที่ 1: นำค่าไฟฟ้าฐานและค่า Ft มารวมกัน 1,200 + 294.81 = 1,494.81 บาท
  • ขั้นที่ 2: คำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% จากยอดรวมในขั้นตอนที่ 1 จะได้ 1,494.81 x 7% = 104.64 บาท

วิธีอ่านและตรวจสอบหน้ามิเตอร์ไฟฟ้า

การอ่านและตรวจสอบมิเตอร์ไฟฟ้าเป็นวิธีง่าย ๆ ที่จะช่วยให้สามารถตรวจสอบปริมาณการใช้ไฟฟ้าในแต่ละวันได้ด้วยตัวเอง เป็นวิธีคิดค่าไฟจากมิเตอร์ วิธีคิดค่าไฟจากมิเตอร์ไฟฟ้า 

การอ่านมิเตอร์แบบจานหมุน

  • ดูตัวเลขที่หน้าปัด ไม่ต้องจดตัวเลขหลักทศนิยม 
  • จดตัวเลขในวันแรกของเดือน และวันสุดท้ายของเดือน
  • นำตัวเลขที่จดได้ในวันสุดท้าย มาลบด้วยตัวเลขที่จดในวันแรก
  • ผลลัพธ์ที่ได้คือจำนวนหน่วย (ยูนิต) 

การอ่านแบบมิเตอร์แบบดิจิทัล

  • ข้อมูลหลักที่ใช้คือหน่วยการใช้ไฟฟ้า (kWh) ปกติจะมีตัวเลข 5 หลัก และอาจมีทศนิยม 1-2 หลัก
  • จดตัวเลขทั้งหมดที่แสดงบนหน้าจอ
  • จดตัวเลขปัจจุบัน นำไปลบกับตัวเลขที่จดไว้ในเดือนก่อนหน้า 
  • ผลลัพธ์ที่ได้คือจำนวนหน่วยที่ใช้

ตัวอย่างการคำนวณค่าไฟ

สมมติว่าบ้านหลังหนึ่งที่ใช้ไฟฟ้าไปทั้งหมด 350 หน่วย และค่า Ft คือ 0.9827 บาทต่อหน่วย ในเดือนนั้น

1. คำนวณค่าไฟฟ้าฐาน (อัตราก้าวหน้า)

  • 150 หน่วยแรก: คิดในอัตราหน่วยละ 3.2484 บาท 
  • 150 หน่วย x 3.2484 บาท = 487.26 บาท
  • ส่วนที่เหลือ (หน่วยที่ 151-350) คือ 200 หน่วย (350 – 150) คิดในอัตราหน่วยละ 4.2218 บาท 
  • 200 หน่วย x 4.2218 บาท = 844.36 บาท
  • รวมค่าไฟฟ้าฐาน 487.26 + 844.36 = 1,331.62 บาท

2. คำนวณค่า Ft

  • 350 หน่วย x 0.9827 บาท = 343.95 บาท

3. คำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม

  • รวมยอด 1,331.62 (ค่าไฟฟ้าฐาน) + 343.95 (ค่า Ft) = 1,675.57 บาท
  • 1,675.57 บาท x 7% = 117.29 บาท

4. รวมยอดคิดค่าไฟ

  • ยอดรวมสุทธิ: 1,331.62 + 343.95 + 38.22 + 117.29 = 1,831.08 บาท

เคล็ดลับประหยัดไฟ เลือกแอร์ Inverter ให้เหมาะสมกับค่าไฟ

เคล็ดลับประหยัดไฟ

  • ใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีฉลากประหยัดไฟเบอร์ 5
  • ถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าเมื่อไม่ใช้งาน
  • ตั้งอุณหภูมิแอร์ที่ 25-26 องศาเซลเซียส

การเลือกแอร์ Inverter ให้เหมาะสมกับค่าไฟ

แอร์ Inverter เป็นเทคโนโลยีที่ช่วยประหยัดไฟได้มากกว่าแอร์ธรรมดา ระบบจะทำงานอย่างต่อเนื่อง และลดรอบการทำงานเมื่ออุณหภูมิถึงระดับที่กำหนด ต่างจากแอร์ทั่วไปที่จะตัดการทำงานบ่อยครั้ง ทำให้ต้องใช้พลังงานสูงในการสตาร์ทเครื่องใหม่ทุกครั้งที่อุณหภูมิเปลี่ยน

  • ห้องขนาดเล็ก (ไม่เกิน 15 ตร.ม.): ควรเลือกแอร์ขนาด 9,000 BTU
  • ห้องขนาดกลาง (16-20 ตร.ม.): ควรเลือกแอร์ขนาด 12,000 BTU
  • ห้องขนาดใหญ่ (21-30 ตร.ม.): ควรเลือกแอร์ขนาด 18,000 BTU

เลือกแอร์ให้เหมาะสม ประหยัดค่าไฟ เลือกใช้บริการ THAIAIRCOOL

เพื่อให้สามารถควบคุมค่าใช้จ่ายและประหยัดค่าไฟได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากคำนวณค่าไฟแล้ว การเลือกเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เหมาะสมก็เป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะเครื่องปรับอากาศซึ่งเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าที่กินไฟมากที่สุดในบ้าน แต่ถ้าคุณยังไม่รู้จะเลือกเครื่องปรับอากาศแบบไหน THAIAIRCOOL ยินดีให้คำปรึกษา เรามีแอร์หลากหลายชนิดให้เลือก เช่น แอร์ติดผนัง แอร์ตั้งพื้น หรือหากต้องการคำแนะนำสำหรับการใช้แอร์ ไม่ว่าจะเป็นการล้างฟิลเตอร์แอร์ หรือเรื่องอื่น ๆ เราก็มีทีมงานมืออาชีพคอยให้คำปรึกษา เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของคุณ

คำถามที่พบบ่อย

คำนวณค่าไฟยังไงให้แม่นยำ?

ต้องใช้ข้อมูลจากมิเตอร์ไฟฟ้า จดตัวเลขที่หน้ามิเตอร์เมื่อเริ่มต้นและสิ้นสุดรอบบิล จากนั้นนำจำนวนหน่วยที่ใช้จริง (ที่ได้จากการลบ) ไปคูณกับอัตราค่าไฟฟ้าฐานตามขั้นบันได รวมถึงค่า Ft และค่าบริการรายเดือน แล้วจึงรวมทั้งหมดเข้าด้วยกันเพื่อหักภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT 7%)

วิธีคิดค่าไฟฟ้าจากเครื่องใช้ไฟฟ้าแต่ละชนิดทำอย่างไร?

ใช้วิธีคำนวณจากสูตรพื้นฐาน (กำลังไฟฟ้า (วัตต์) ÷ 1,000) x จำนวนชั่วโมงที่ใช้งาน ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นจำนวนหน่วยไฟฟ้า (ยูนิต) ที่เครื่องใช้ไฟฟ้านั้น ๆ ใช้ จากนั้นจึงนำจำนวนหน่วยที่ได้ไปคูณกับ ราคาค่าไฟฟ้าต่อหน่วย ตามอัตราของการไฟฟ้าฯ เพื่อให้ได้ค่าใช้จ่ายต่อวันหรือต่อเดือน

คิดค่าไฟจากกี่วัตต์เป็นกี่บาทต้องทำยังไง?

การแปลงวัตต์เป็นบาทต้องคำนวณเป็นขั้นตอน เริ่มจากแปลงวัตต์เป็นหน่วย (ยูนิต) ด้วยสูตร (กำลังไฟฟ้า (วัตต์) x จำนวนชั่วโมงที่ใช้งาน) ÷ 1,000 เมื่อได้จำนวนหน่วยแล้ว ให้นำไปคูณกับ อัตราค่าไฟฟ้าต่อหน่วย ที่กำหนดโดยการไฟฟ้าฯ โดยต้องคำนึงถึงอัตราแบบก้าวหน้า และค่า Ft ที่เปลี่ยนแปลงในแต่ละช่วง

ค่าไฟ 1 ยูนิต เท่ากับกี่วัตต์?

ค่าไฟ 1 ยูนิต (Unit) หรือ 1 หน่วย เท่ากับ 1 กิโลวัตต์-ชั่วโมง (kWh) ซึ่งหมายถึงการใช้พลังงานไฟฟ้า 1,000 วัตต์ ในระยะเวลา 1 ชั่วโมง ตัวอย่างเช่น หากใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าขนาด 100 วัตต์ เป็นเวลา 10 ชั่วโมง ก็จะเท่ากับ 1,000 วัตต์-ชั่วโมง หรือ 1 หน่วย

การคิดค่าไฟฟ้าบ้านคิดตามหน่วยหรืออัตราแบบใด?

ค่าไฟสำหรับบ้านอยู่อาศัยในประเทศไทยจะคิดเป็นแบบอัตราก้าวหน้า ตามจำนวนหน่วยที่ใช้ ยิ่งใช้ไฟมาก ค่าไฟต่อหน่วยจะยิ่งสูงขึ้นตามขั้นที่กำหนดไว้ โดยอัตราจะแตกต่างกันในแต่ละขั้น

วิธีคำนวณค่าไฟรายวันจากการใช้แอร์ทำยังไง?

เริ่มต้นจากดูกำลังไฟฟ้า (วัตต์) ของแอร์ ซึ่งมักระบุบนฉลาก จากนั้นนำมาคำนวณตามสูตร (กำลังไฟฟ้า (วัตต์) ÷ 1,000) x จำนวนชั่วโมงที่เปิดใช้งานต่อวัน = จำนวนหน่วยที่ใช้ต่อวัน เมื่อได้จำนวนหน่วยแล้ว จึงนำไปคูณกับอัตราค่าไฟฟ้าต่อหน่วย (รวมค่า Ft) เพื่อให้ได้ค่าใช้จ่ายต่อวัน

แอร์ 1 ตัวใช้ไฟกี่วัตต์ คิดเป็นค่าไฟเท่าไรต่อเดือน?

กำลังไฟฟ้าของแอร์จะแตกต่างกันไปตามขนาด BTU และประเภท เช่น แอร์ 12,000 BTU อาจใช้ไฟประมาณ 1,000 – 1,500 วัตต์ การคำนวณค่าไฟต่อเดือนทำได้โดยนำจำนวนหน่วยที่ใช้ต่อวัน (จากคำตอบก่อนหน้า) มาคูณกับ 30 วัน แล้วจึงคูณกับราคาค่าไฟต่อหน่วย (รวมค่า Ft)

บทความแนะนํา